Puzzel
5 stukken
vanaf ± 15 jr.
Deze puzzel is een concept dat de denkwijze van de biologie in kaart brengt. De verschillende puzzelstukken zijn metaforen voor de verschillende biologische (denk) niveaus. Aan de hand van deze niveaus kan een leerling/leraar/bioloog ziektes en verschijnselen verklaren. Dit door middel van de jojo methode, van het hoogste naar het laagste niveau en weer terug. Op elk niveau kan een uitleg gegeven worden die weer samenhangt met een ander niveau. Het is dus de bedoeling dat een leerling vanuit een willekeurig niveau iets uit kan leggen, en ook dat de leerling vanuit een willekeurig niveau een verdere uitleg op een willekeurig ander niveau kan geven. Hierbij het ik gekozen voor het concept van een puzzel die op elke mogelijke manier in elkaar past. Het zijn 5 verschillende puzzelstukken die inzoomen op mijn leefomgeving en die elk voor een niveau staan. De puzzelstukken vormen samen een inzoomend geheel, in principe kan dus geen enkele puzzelstuk missen. Net zoals dit is in de natuur en in de biologie, als iets van deze niveaus er niet zou zijn zou de biologie zoals die bekend is er niet zijn. Zo zijn hieronder de verschillende puzzelstukken kort toegelicht in vergelijking met hun niveaus
5 stukken
vanaf ± 15 jr.
Deze puzzel is een concept dat de denkwijze van de biologie in kaart brengt. De verschillende puzzelstukken zijn metaforen voor de verschillende biologische (denk) niveaus. Aan de hand van deze niveaus kan een leerling/leraar/bioloog ziektes en verschijnselen verklaren. Dit door middel van de jojo methode, van het hoogste naar het laagste niveau en weer terug. Op elk niveau kan een uitleg gegeven worden die weer samenhangt met een ander niveau. Het is dus de bedoeling dat een leerling vanuit een willekeurig niveau iets uit kan leggen, en ook dat de leerling vanuit een willekeurig niveau een verdere uitleg op een willekeurig ander niveau kan geven. Hierbij het ik gekozen voor het concept van een puzzel die op elke mogelijke manier in elkaar past. Het zijn 5 verschillende puzzelstukken die inzoomen op mijn leefomgeving en die elk voor een niveau staan. De puzzelstukken vormen samen een inzoomend geheel, in principe kan dus geen enkele puzzelstuk missen. Net zoals dit is in de natuur en in de biologie, als iets van deze niveaus er niet zou zijn zou de biologie zoals die bekend is er niet zijn. Zo zijn hieronder de verschillende puzzelstukken kort toegelicht in vergelijking met hun niveaus
1. De wereld – Populatie niveau
De wereld staat voor een populatie (een groep organismen van dezelfde soort die niet in tijd of plaats van elkaar gescheiden zijn). De wereld is namelijk een groep landen die met elkaar verbonden zijn. Sommige landen zijn gescheiden door een oceaan maar dat maakt ze nog niet volledig gescheiden. Landen kunnen met elkaar communiceren en leven evengoed met elkaar. De grootte van een populatie varieert in de loopt van de tijd maar vormt op een gegeven moment een evenwicht. Dit geldt ook voor de wereld. De hoeveelheid landen is toegenomen en afgenomen en er wordt nog steeds om landen gevochten. Soms worden er landen ingenomen en soms worden landen vrijgemaakt. Dit maakt dat er een soort dynamisch evenwicht ontstaat in de wereld.2.
De wereld staat voor een populatie (een groep organismen van dezelfde soort die niet in tijd of plaats van elkaar gescheiden zijn). De wereld is namelijk een groep landen die met elkaar verbonden zijn. Sommige landen zijn gescheiden door een oceaan maar dat maakt ze nog niet volledig gescheiden. Landen kunnen met elkaar communiceren en leven evengoed met elkaar. De grootte van een populatie varieert in de loopt van de tijd maar vormt op een gegeven moment een evenwicht. Dit geldt ook voor de wereld. De hoeveelheid landen is toegenomen en afgenomen en er wordt nog steeds om landen gevochten. Soms worden er landen ingenomen en soms worden landen vrijgemaakt. Dit maakt dat er een soort dynamisch evenwicht ontstaat in de wereld.2.
2. Nederland – Organisme niveau
Een organisme wordt gezien als een levend wezen met een eigen metabolisme. In zekere zin is dit vergelijkbaar met een land. Een land maakt deel uit van de grote groep landen die bestaat, maar is wel op zichzelf staand. Het heeft zijn eigen wetten en regels en is op zijn eigen manier georganiseerd. Een organisme wordt gezien als een stelsel van reacties en verschijnselen, dit is een land ook. Nederland betreft wel eens waar andere reacties dan een levend wezen, maar het is een goede vergelijking.
Een organisme wordt gezien als een levend wezen met een eigen metabolisme. In zekere zin is dit vergelijkbaar met een land. Een land maakt deel uit van de grote groep landen die bestaat, maar is wel op zichzelf staand. Het heeft zijn eigen wetten en regels en is op zijn eigen manier georganiseerd. Een organisme wordt gezien als een stelsel van reacties en verschijnselen, dit is een land ook. Nederland betreft wel eens waar andere reacties dan een levend wezen, maar het is een goede vergelijking.
3. Meppel – Orgaan niveau
Een stad is een plek in een land. Net zoals een orgaan in een organisme. Een stad heeft een eigen functie die het uitvoert in het land. Een organisme kan geen van zijn organen volledig missen, sommige deels, maar nooit helemaal. Op een bepaalde manier geldt dit ook voor een land. Sommige steden lijken meer van belang dan anderen maar uiteindelijk vormen ze samen het geheel dat Nederland vormt. Zo heeft elke stad een bepaald nut en draagt zijn steentje bij voor het land. In principe is elke stad nodig om het land bijeen te houden.
Een stad is een plek in een land. Net zoals een orgaan in een organisme. Een stad heeft een eigen functie die het uitvoert in het land. Een organisme kan geen van zijn organen volledig missen, sommige deels, maar nooit helemaal. Op een bepaalde manier geldt dit ook voor een land. Sommige steden lijken meer van belang dan anderen maar uiteindelijk vormen ze samen het geheel dat Nederland vormt. Zo heeft elke stad een bepaald nut en draagt zijn steentje bij voor het land. In principe is elke stad nodig om het land bijeen te houden.
4. Haakswold 30 (mijn huis) – cel niveau
Ik woon in Meppel, wat dus betekent dat mijn huis deel uit maakt van Meppel. Een cel is het kleinste onderdeel van een levend wezen met cruciaal informatie. Mijn huis zal niet de belangrijkste informatie voor Meppel hebben, maar het heeft wel degelijk belangrijke informatie. Het heeft als het ware een soort historie in zich opgeslagen. Zodra een huis uit een stad afgebroken word mist er iets in die stad. Dit is misschien niet altijd zo opvallend maar dat is het ook niet in de biologie. Als een cel gedood of afgebroken word hoeft dit ook niet een probleem te zijn. Zo worden er net als huizen ook nieuwe cellen gemaakt. Het is een continu proces wat door blijft gaan. Cellen bestaan uit zichzelf weer uit onderdelen, die eigen functies hebben en samen een geheel vormen. Net als bij een huis.
Ik woon in Meppel, wat dus betekent dat mijn huis deel uit maakt van Meppel. Een cel is het kleinste onderdeel van een levend wezen met cruciaal informatie. Mijn huis zal niet de belangrijkste informatie voor Meppel hebben, maar het heeft wel degelijk belangrijke informatie. Het heeft als het ware een soort historie in zich opgeslagen. Zodra een huis uit een stad afgebroken word mist er iets in die stad. Dit is misschien niet altijd zo opvallend maar dat is het ook niet in de biologie. Als een cel gedood of afgebroken word hoeft dit ook niet een probleem te zijn. Zo worden er net als huizen ook nieuwe cellen gemaakt. Het is een continu proces wat door blijft gaan. Cellen bestaan uit zichzelf weer uit onderdelen, die eigen functies hebben en samen een geheel vormen. Net als bij een huis.
5. Mijn kamer – molecuul niveau
Een molecuul is het kleinste deel van een stof dat nog eigenschappen van die stof bezit. Net zoals een kamer in een huis, deze behoort tot het huis en maakt duidelijk deel uit van het huis. Toch is de kamer op zichzelf een eigen ding, het is ingericht zoals ik dat wil en het is mijn domein. Alleen op een slaapkamer kan je niet leven, net zoals dat er meerdere moleculen zijn waaruit iets gevormd kan worden. Maar deze kamer is wel de bouwsteen van een leefomgeving (een ruimte waar je je eigen plek hebt) net zoals een molecuul de bouwsteen van alles om ons heen is.
Een molecuul is het kleinste deel van een stof dat nog eigenschappen van die stof bezit. Net zoals een kamer in een huis, deze behoort tot het huis en maakt duidelijk deel uit van het huis. Toch is de kamer op zichzelf een eigen ding, het is ingericht zoals ik dat wil en het is mijn domein. Alleen op een slaapkamer kan je niet leven, net zoals dat er meerdere moleculen zijn waaruit iets gevormd kan worden. Maar deze kamer is wel de bouwsteen van een leefomgeving (een ruimte waar je je eigen plek hebt) net zoals een molecuul de bouwsteen van alles om ons heen is.
